Bywają sytuacje, w których przyjęcie antybiotyku jest niezbędne i takich sytuacji nie kwestionujemy. Czasami jednak trudno jest Ci ocenić taką zasadność, bo z racji oczywistych, nie posiadasz wystarczającej wiedzy medycznej. Lekarze z kolei niejednokrotnie przepisują je niejako na wyrost, często na wszelki wypadek. W Tobie pojawiają się natomiast uczucia rozczarowania i wizja zamkniętego koła kolejnych infekcji, bo przecież miałaś nadzieję, że antybiotyk nie będzie konieczny.
A wiadomo, że antybiotyk wybija wszystkie bakterie, również te dobre, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania odporności dziecka. Po takiej terapii, kolonie bakterii bytujące w jelicie grubym, mogą, ale nie muszą się odrodzić. Część gatunków może nie odrodzić się już nigdy, przez co mikroflora będzie o nie uboższa już zawsze. A jak już zapewne wiesz, im bogatsza flora bakteryjna, tym lepsza odporność, zdrowie i sylwetka. Nie tylko dzisiaj, jutro, ale również w dorosłym życiu Twojego dziecka. Co to jest mikrobiom, bakterie jelitowe oraz kontrowersyjny seeding
Badania naukowe zarówno te w odniesieniu do dorosłych, jak i do dzieci, wskazują, że lekarz chętniej przepisuje antybiotyk, kiedy widzi, że pacjent jest nim zainteresowany. Rzeczywiście, antybiotyk jest tańszy i szybciej doprowadzi do wyzdrowienia tu i teraz.
Jednak w dalszej perspektywie, wyjaławiając florę bakteryjną, osłabi możliwości organizmu do walki z kolejnymi patogenami, z którymi przyjdzie mu się zmierzyć. W efekcie, Twoje dziecko będzie chorowało częściej, a infekcje będą coraz cięższe w przebiegu, jednocześnie wyzwalając konieczność zastosowania kolejnych silnych leków. Zasadność zastosowania antybiotykoterapii ma miejsce w przypadku zakażenia bakteryjnego. Antybiotyk nie jest przeznaczony do leczenia infekcji wirusowych.
Jeśli jesteś mamą, która niechętnie sięga po antybiotyki, ale dla Twojego pediatry jest to jedno z podstawowych form leczenia, to możesz zadać mu kilka pytań, które mogą uchronić dziecko przed podaniem antybiotyku. Oczywiście w sytuacji, w której nie jest on absolutnie niezbędny. Już samo zaznaczenie, że nie jesteś entuzjastą zażywania antybiotyków, bez absolutnej konieczności, może być pomocne na tyle, że wyjdziesz z gabinetu tylko z receptą na wszelki wypadek, gdyby stan zdrowia pogorszył się, a nie z brakiem alternatywy dla innego leczenia.
Zadanie lekarzowi tych kilku poniższych pytań może pomóc również Tobie w ocenie potencjalnych zagrożeń i własnej opinii czy dany lekarz przepisuje antybiotyk bardziej na wszelki wypadek. Z poniższej listy najważniejsze są dwa pierwsze pytania. Może się okazać, że zadanie kolejnych, będzie już zbędne. Może uda Ci się ustalić leczenie alternatywne i to wszystko, na co musisz zwrócić uwagę, gdyby jednak antybiotyk okazał się konieczny. Zawsze warto spróbować ochronić mikrobiom, jeśli tylko taka możliwość istnieje.
9 pytań do lekarza, w sytuacji, kiedy przepisuje antybiotyk:
1. Czy przepisywany antybiotyk jest absolutnie konieczny?
2. Czy antybiotyk ma zapobiec nawrotowi infekcji (czyli przyszłej infekcji) czy leczyć obecną?
3. Czy przepisuje Pan/Pani antybiotyk na podstawie przypuszczenia, że wynik posiewu czy wymazu byłby pozytywny? Czy nie byłoby zasadne potwierdzenie istniejącej infekcji odpowiednimi badaniami, które w przypadku pozytywnego wyniku, pozwoliłyby dobrać antybiotyk o węższym spektrum działania?
4. Jakie są inne alternatywy powrotu do zdrowia poza antybiotykiem?
5. Jaki byłby dalszy przebieg choroby, gdyby antybiotyk nie został podany?
6. Jak długo będzie trwał powrót do zdrowia bez antybiotyku, z wykorzystaniem innych metod leczenia?
7. Jeśli podanie antybiotyku jest konieczne, to czy możliwe jest zastosowanie takiego o węższym spektrum działania, ale również korzystnego w przypadku obecnej choroby?
8. Jeśli zdecyduję się nie podawać antybiotyku, to na jakie objawy powinnam zwrócić uwagę, aby zorientować się, że stan zdrowia mojego dziecka pogarsza się na tyle, że wzięcie antybiotyku jest konieczne?
9. Co najgorszego może się stać, jeśli antybiotyk nie zostanie podany?
Z własnego doświadczenia wiem, że zadanie wybranych kilku pytań niejednokrotnie powoduje zmianę przyjętej strategii leczenia. Wszelkie sformułowania, które mówią o zastosowaniu antybiotyku: „na wszelki wypadek, gdyby coś jednak tam zostało, żeby za chwilę nie było tego samego, co jakiś czas trzeba przeczyścić z bakterii, raz na jakiś czas nie szkodzi” powinny wzbudzić Twoją czujność i przyznać Ci pełne prawo do uzyskania wszelkich możliwych informacji z powyższych pytań, które potwierdzą konieczność przyjęcia tak silnego leku, jakim jest antybiotyk.
Niestety dla szerokiego grona lekarzy, antybiotyk to wciąż rozsądny i obarczony niewielkimi wadami sposób postępowania w leczeniu schorzeń, które tego antybiotyku nie wymagają. Inną kwestią jest przepisywanie antybiotyku na infekcje wirusowe, na które antybiotyk po prostu nie działa.
Pamiętaj, że ich nadużywanie to nie tylko straty w mikrobiomie, zamknięte koło nawracających infekcji, skutki uboczne, które mogą objawić się dopiero w dorosłym życiu, kiedy nikt nigdy nie połączy ich z wielokrotnymi antybiotykoterapiami w dzieciństwie. Na szczególną uwagę zasługuje w tym kontekście plaga chorób autoimmunologicznych. To również, coraz częściej spotykane zjawisko oporności bakterii na antybiotyki, wskutek ich nadużywanie zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, gdzie stosowane są na szeroką skalę, w tuczu zwierząt.
W tuczu zwierząt hodowlanych antybiotyki są stosowane jako dodatek do paszy, powodując one szybsze przybieranie na wadze, ponieważ antybiotyki mogą selektywnie zwiększać populację tych drobnoustrojów, które uzyskują więcej energii z pożywienia. Podobny efekt może dotykać również tych, którzy jedzą mięso tuczonych w ten sposób zwierząt.
Prawda jest taka, że jeszcze do niedawna nie wiadomo było, że systematyczne wybijanie bakterii jelitowych może nieść za sobą jakiekolwiek zagrożenia. Nadmierne stosowanie antybiotyków, jako łatwo dostępnego narzędzia poprawy zdrowia to wybijanie całych populacji niezbędnych do życia bakterii jelitowych oraz trudne do leczenia choroby, jako ich odroczony skutek uboczny. Wzrost oporności zarazków na antybiotyki może doprowadzić do powrotu do punktu w medycynie, kiedy tych środków nie było.
Co ważne, bakterie, które dominują u ludzi to nie tylko te w jelitach. To również bakterie na skórze, w nosie, w ustach, gardle, żołądku, jelicie cienkim, w drogach moczowych i pochwie. Jakikolwiek więc przyjmowany antybiotyk, nawet ten na skórę czy do nosa, będzie miał negatywny wpływ, nie tylko na florę bakteryjną danego narządu, ale również na bakterie bytujące w jelicie.
Jeśli Twój lekarz nie nadąża za postępującą wiedzą w zakresie mikrobiomu, poszukaj takiego, dla którego temat będzie równie istotny, co dla Ciebie i zdrowia Twojej rodziny. A jeśli chcąc nie chcąc, antybiotyk będzie nieunikniony, to sprawdź jak przeciwdziałać jego skutkom ubocznym: antybiotyki jak się odżywiać kiedy Twoje dziecko musi już je przyjąć
Tekst został zainspirowany: The Microbiome Solution Robynne Chutkan
