Niedobory witaminy D w ciąży trzeba rozpatrywać z perspektywy niedoborów, które mają miejsce jeszcze przed nią. Złe samopoczucie w początkowym okresie ciąży zachęca prędzej do spędzania czasu z nosem wciśniętym w poduszkę, niż kąpieli słonecznych i innych aktywności. Po krótkim oddechu drugiego trymestru, zmęczenie i ociężałość trzeciego trymestru ciąży, znów kierunkuje raczej do przebywania w cieniu lub w domu. Wizja pojawienia się przebarwień słonecznych (ostuda ciężarnych) też może działać zniechęcająco.
Wszystkie powyższe mogą powodować, że niski poziom witaminy D sprzed ciąży, staje się jeszcze niższy w jej trakcie. A ponieważ obecnie żar leje się z nieba i miesiąc lipiec jest najlepszym czasem dla gromadzenia zapasów witaminy D w Polsce, postanowiłam rozszerzyć tematykę witaminy D. Zobacz również 10 faktów i mitów na temat witaminy D, o których z pewnością nie słyszałaś, a które mogą całkowicie zmienić Twoje postrzeganie opalania i suplementacji witaminy D.
Nawet jeśli suplementujesz witaminę D, jesteś opalona lub ciemnoskóra, powinnaś zbadać poziom witaminy D w organizmie. Ciemnoskóre kobiety potrzebują dłuższych ekspozycji na promienie UVB aby doszło do syntezy witaminy D w skórze. Dlatego, to one są częściej narażone na niedobory tej witaminy, niż kobiety o jasnej karnacji.
Poziom witaminy D powinien monitorować każdy, ale kobiety w ciąży szczególnie. Tymczasem jej poziom nie jest priorytetem dla lekarzy, rzadkością bywa zlecenie jej badania nawet w gabinetach prywatnych.
Przy okazji markerem, który także warto znać w ciąży jest homocysteina, ze względu na to, że podwyższona, może ograniczać ukrwienie łożyska, powodując dysfunkcje jego działania. Na wczesnym etapie ciąży, konsekwencją będzie poronienie. Na późniejszych etapach ciąży, ograniczone ukrwienie łożyska może spowodować zahamowanie rozwoju płodu, jego obumarcie lub przedwczesne oddzielenie łożyska.
Niedobory witaminy D w ciąży mają konkretne konsekwencje zarówno dla matki, jak i rozwijającego się w niej, dziecka. Braki matki witaminy D w ciąży będą powodowały, że dziecko również nie będzie pobierało jej wystarczających ilości.
Skutki niedoboru witaminy D w ciąży:
1. Zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy ciężarnych
Niedobór witaminy D przyczynia się do postępu insulinooporności, a w konsekwencji może zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy.
2. Zwiększone ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego
Stan przedrzucawkowy objawia się podwyższonym ciśnieniem krwi, opuchlizną kostek i podwyższoną zawartością białka w moczu. To stan zagrożenia życia zarówno dla matki, jak i dziecka. Braki witaminy D w trakcie ciąży zwiększają prawdopodobieństwo jego wystąpienia.
3. Niska masa urodzeniowa dziecka
Nowonarodzone dzieci kobiet, które posiadały deficyty witaminy D w ciąży, charakteryzują się niższą masą urodzeniową.
4. Krzywica i miękkość potylicy
Witamina D jest niezbędna do prawidłowego rozwoju tkanki kostnej u dzieci w okresie prenatalnym.Niedobór może prowadzić do krzywicy i rozmiękczania kości czaszki. Zmiany krzywicze objawiają się najczęściej w deformacji kości nóg, ściany klatki piersiowej i w ogólnym osłabieniu mięśni.
Rozmiękanie kości czaszki (potylicy) stwierdza się gdy kości czaszki uginają się przy ugniataniu palcami, a po zwolnieniu nacisku, wracają one do pierwotnego kształtu. Miękkość potylicy występuje u około 30% niemowląt i zanika zazwyczaj samoistnie po 2-3 miesiącach.
Japońscy naukowcy połączyli miękkość potylicy z miesiącami przypadającymi na ostatni trymestr ciąży. Bowiem najrzadziej rozmiękanie kości czaszki stwierdzano u dzieci urodzonych jesienią, najwięcej natomiast u dzieci urodzonych wiosną. Czas przypadający na ostatni trymestr ciąży miał bowiem związek z ekspozycją na słońce i możliwością syntezy witaminy D.
5. Zredukowana masa kostna w późniejszym wieku dziecka
Witamina D jest niezbędna dla zdrowia kości i zębów. Istnieją badania, w których dzieci kobiet z niskim poziomem witaminy D w ciąży, także wykazały niedobory witaminy D połączone z osłabieniem kości. Ponowne poddanie kości tych dzieci badaniu w wieku 9 lat również wykazało obniżenie masy kostnej. Sugeruje to więc, że niedobory witaminy D matki w ciąży mogą mieć długofalowe skutki dla zdrowia dziecka.
6. Obniżenie odporności i problemy zdrowotne dziecka
Braki witaminy D u kobiet w ciąży przekładają się na niedobory nowonarodzonego dziecka. Konsekwencją tych braków może być niedorozwój zębów, niewydolność serca, niski poziom wapnia we krwi, tężyczka, niekontrolowane skurcze mięśni, ale również zwiększone ryzyko wystąpienia astmy, cukrzycy i osłabienia kości.
7. Niedobór witaminy D u niemowląt karmionych piersią
Mleko matki, pomimo wszystkich swoich cudownych właściwości, jest ubogie w zawartość witaminy D, jeśli karmiąca mama również wykazuje niski poziom tej witaminy. Dlatego pediatrzy zalecają suplementację tą witaminą już najmłodszych dzieci. Zadbanie o suplementację mamy może ustrzec dziecko przed niedoborami.
Dlatego jeśli planujesz bądź już jesteś w ciąży, nie dawaj sobie zezwolenia na domysły. Po prostu sprawdź poziom witaminy D i najlepiej kontroluj jej poziom średnio co dwa miesiące.
Idealnie byłoby gdybyś wyrównała poziom witaminy D jeszcze przed zajściem w ciążę i dbała o jej właściwe poziomy przez dobrą suplementację i rozsądną ekspozycję na słońce w okresach, kiedy docierają do naszego kraju promienie UVB.
Pamiętając jednocześnie, że suplement suplementowi nie równy, a gwarancją wchłaniania czegokolwiek są zdrowe jelita.
Prawidłowy poziom witaminy D w organizmie w ciąży może uchronić Twoje dziecko przed wystąpieniem wielu problemów zdrowotnych. Warto więc zainwestować w badanie 25(OH)D3 i poznać rzeczywisty jej poziom aby nie musieć działać na oślep.
Jeśli natomiast etap ciąży masz już za sobą, to rozwiązaniem jest monitorowanie poziomu witaminy D u dziecka, aby uchronić go przed problemami opisanymi powyżej. Prawda jest jednak taka, że w naszym kraju (potencjalnie z wyjątkiem czerwca i lipca) warto suplementować witaminę D.
No chyba, że masz to szczęście i Wyspy Kanaryjskie odwiedzasz średnio raz na 2 miesiące.
Ściskam mocno i życzę dużo słońca, na którym można trochę posiedzieć. Dzisiejsza temperatura 36 stopni w cieniu trochę może bowiem zaburzyć plany syntezy witaminy D 😉
Być może zainteresuje Cię temat: jakie badania wykonać przed planowaną ciążą?
Tekst powstał w oparciu o: Witamina D kluczem do zdrowia, Dr Sarfraz Zaidi
