Żywność można klasyfikować rozmaicie. Postrzeganie jej jako zdrowej różni się, w zależności od posiadanej wiedzy, otwartości i własnej wygody. O ile łatwiej jest bowiem upierać się przy stwierdzeniu, że można jeść wszystko, a pszenna bułka z serkiem, pomidorem i ogórkiem to zdrowie w najczystszym wydaniu.
Dietetyczni liderzy, w temacie niniejszej bułki, mają jednak odmienne zdanie i bynajmniej taka żywność nie jest dla nich synonimem zdrowia. Bo w tym, co przedstawia nam się na co dzień, jako dobre i zdrowe, czyli żywność, z którą stykamy się każdego dnia, możesz znaleźć wiele potencjalnie chorobotwórczych czynników.
Zmiana przyzwyczajeń żywieniowych kosztuje nieco więcej wysiłku i wytrwałości. Nieco leniwym, z natury, ludziom, ciężko zrezygnować z własnej wygody, za którą stoi gotowa żywność, fast foody, warzywa, owoce i mięso z dużych sieci marketów, pieczywo z ciasta mrożonego i uzależniające słodycze.
O ile łatwiej jest żyć w ten sposób, prawda? Nie trzeba szukać produktów od lokalnych dostawców, czytać składu na opakowaniu, nie trzeba rezerwować czasu na sobotnie zakupy na targu, gotować własnych posiłków i gimnastykować się żeby nauczyć dziecko innych smaków, niż ten słodki w czekoladkach i pokazać mu, że żywność nie pochodzi z opakowań z supermarketu. 9 sposobów w jaki sposób zmienić nawyki żywieniowe dziecka. W prosty sposób.
I choć są wyjątki od reguły, gdy nie zawsze ogólnie rozumiana zdrowa żywność, służy akurat nam, to jednak są pewne elementy, mające negatywny wpływ na zdrowie. Jedne będą Ci znane i oczywiste, inne mogą Cię zaskoczyć.
Niezaprzeczalne jednak jest, że współcześnie propagowany styl życia i żywienia obfituje w czynniki antyżywieniowe, czyli takie, które w bardzo powolny, ale systematyczny sposób niszczą zdrowie Twojej rodziny.
Konsekwencje nadmiernego spożycia pewnych pokarmów, są odroczone w czasie. Czasami o wiele lat. W powolny i podstępny sposób, niszcząca zdrowie dieta, inicjuje stany zapalne, które z kolei przeradzają się w konkretne jednostki chorobowe.
Większość ludzi nigdy nie połączy swojej choroby z tym jak się żywią. Co więcej, sugerowanie, że ten proces mógł zostać zapoczątkowany wiele lat wcześniej, to dla większości może być już szczytem herezji. Bo na każdą chorobę jest jakaś tabletka, która może uchronić przed największym koszmarem, jakim jest zmiana sposobu żywienia.
Jak mówi Walter Last, większość ludzi myli brak objawów chorobowych ze zdrowiem.
Jaka żywność spożywana codziennie niszczy zdrowie Twojej rodziny?
Cukier/skondensowana fruktoza/syrop glukozowo-fruktozowy/cukier inwertowany
Nie od dzisiaj wiadomo, że cukier jest szkodliwy. Nie od dzisiaj również wiadomo, że jest ukrywany pod wieloma nazwami, dzięki czemu producenci zwiększają jego ilość, żeby konsument pozostał nieświadomy, ile tak naprawdę cukru znajduje się w produkcie.
Cukier zakłóca zdolność białych krwinek do niszczenia toksyn. Skutek ten pojawia się w ciągu kilku minut od jego spożycia i może utrzymywać się przez całe godziny. Cukier może więc osłabiać zdolność organizmu do zwalczania infekcji.
Co więcej cukier żywi te mikroorganizmy jelitowe, które są odpowiedzialne za przerost drożdżaków i innych drobnoustrojów chorobotwórczych.
Cukier uzależnia bo za łaknieniem cukru i słodyczy stoi mechanizm nagrody w głębokich strukturach mózgu. Jednym słowem po jego zjedzeniu odczuwasz przyjemność, którą następnie chcesz powtórzyć. I tak w kółko. Dlaczego cukier jest szkodliwy dla dzieci?
Skondensowana fruktoza to nic innego jak syrop z agawy czy syrop glukozowo-fruktozowy. Syropy wysokofruktozowe są pozyskiwane najczęściej z hydrolizy skrobi kukurydzianej, jako tej najbardziej wydajnej ze wszystkich produktów skrobiowych.
Jak zawsze, i w tym przypadku, nazwa odgrywa rolę. W zależności czy masz styczność z terminem syrop glukozowo-fruktozowy, czy fruktozowo-glukozowy, to możesz spodziewać się większej lub mniejszej ilości czystej fruktozy. Zastanawiasz się ile to jest to „większej”? Zaskoczę Cię, ale to może być nawet 90%! Syropy wysokofruktozowe mogą zawierać od 42% do 90% czystej fruktozy.
O negatywnym wpływie na zdrowie syropów wysokofruktozowych mówi się głośno, na szczęście, coraz częściej. Pomimo tego zaskakujące jest, że żywność, która dedykowana jest głównie dzieciom, przepełniona jest syropem glukozowo-fruktozowym.
Regularna konsumpcja produktów zawierających syropy wysokofruktozowe to wzrost ryzyka wystąpienia chorób metabolicznych, insulinooporności, cukrzycy, zaburzeń gospodarki lipidowej oraz zaburzeń łaknienia, czyli wzrostu apetytu.
Reasumując, żywność obfitująca w cukier i skondensowaną fruktozę, prędzej czy później, musi odbić się na zdrowiu.
Gluten
Współczesne pieczywo i produkty pszenne, zawierają większą ilość glutenu, niż lata wstecz. Im bardziej puchaty chleb i bułki, tym większą ilość glutenu zawierają. Im więcej glutenu, tym lepiej rośnie ciasto, tym większą ilość produktu można otrzymać i tym większy zysk dla producenta. Gluten zalicza się do grupy lektyn pokarmowych.
Do tego współczesna pszenica stoi na czele wśród modyfikacji genetycznych, odpornych na działanie środków ochronnych, dzięki którym zbiory są zmaksymalizowane, a straty zminimalizowane. Jeśli coś jest niezniszczalne dla roundupu, to jakim cudem będzie łatwo strawne dla naszych jelit?
W połączeniu z zespołem nieszczelnych jelit (LGS), gluten może uzależniać, powodować otępienie umysłowe oraz stany zapalne stawów. O nietolerancji glutenu warto pamiętać w przypadku występowania chorób autoimmunologicznych. Warto wtedy włączyć adekwatną diagnostykę.
Bez względu na to, czy chcemy brać udział w batalii czy gluten jest zdrowy, czy nie, to powyższe fakty wskazują na to, że produkty pszenne będą nadmiernym obciążeniem dla naszego układu pokarmowego. Warto więc je ograniczać i stosować zamiennie z produktami z bezglutenowych źródeł, mając na względzie zdrowie jelit, a co za tym idzie, całego organizmu.
Przy czym sama nazwa: żywność bezglutenowa nie jest synonimem zdrowego żywienia. Przetworzona, bezglutenowa żywność niesie za sobą takie samo zagrożenie, jak inne czynniki antyżywieniowe. Ograniczanie glutenu w codziennej diecie to nie bezglutenowe ciastka, które wciąż są produktami przetworzonymi. Służące zdrowiu ograniczenie źródeł glutenu, to gryczany chleb bezglutenowy, jaglanka, kasze, ryż i przede wszystkim warzywa i owoce. Oczywiście w telegraficznym skrócie.
Białka mleczne i laktoza
Żywność bogata w białka mleczne i laktozę to przede wszystkim bardzo częste alergeny na białka mleka krowiego i brak tolerancji na trawienie zawartego w nich cukru, czyli laktozy.
Objawy ukrytej/opóźnionej alergii pokarmowej są bardzo zróżnicowane i należą do nich:
- problemy żołądkowo-jelitowe (biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, chroniczne zaparcia)
- otyłość, nadwaga, niedowaga
- migreny, chroniczne zmęczenie, depresja, zaburzenia nastroju
- problemy skórne (trądzik, przedwczesne starzenie, atopowe zapalenie skóry)
- bóle stawów i mięśni
Kwestią dyskusyjną jest jakość ogólno- dostępnego nabiału i środki podawane zwierzętom hodowlanym na skalę masową.
Kwasy tłuszczowe uwodornione (tłuszcze trans)
- przyśpieszają apoptozę komórki (programowaną śmierć komórki)
- zwiększają stężenie LDL i triglicerydów
- obniżają stężenie HDL
- przyczyniają się do insulinooporności
- dokonują błędnego programowania komórek
- wraz z wysokim spożyciem cukrów rafinowanych są podstawą do powstawania zespołu metabolicznego (zespół metaboliczny to schorzenie prowadzące do rozwinięcia stłuszczenia narządów wewnętrznych, insulinooporności, nadciśnienia i miażdżycy, których konsekwencją może być zawał i śmierć)
Pestycydy, herbicydy, fungicydy, metale ciężkie
Żywność, którą spożywamy posiada pozostałości środków ochrony roślin, sztucznych nawozów i zanieczyszczeń środowiska.
Pestycydy to środki używane do zwalczania szkodliwych dla upraw organizmów.
Herbicydy to rodzaj pestycydów używanych do zwalczania chwastów.
Fungicydy to środki grzybobójcze stosowane w rolnictwie.
Żywność zawiera metale ciężkie w wyniku zanieczyszczenia środowiska, zwłaszcza w tych uprawach, które położone są w sąsiedztwie dróg publicznych. Szczególną łatwość chłonięcia metali ciężkich mają warzywa krzyżowe, czyli przykładowo: brokuły, brukselka, kapusta, rzepak. Ogromnym problemem są również ryby pochodzące z zanieczyszczonych wód, pełne metali ciężkich.
Żywność bogata w lektyny
Lektyny są dobrym przykładem na to, że ogólnie rozumiana zdrowa żywność, także potrafi mieć swoje za uszami.
Lektyny to białka roślinne, wiążące węglowodany. Wiążą się z resztami cukrowymi obecnymi na powierzchni limfocytów. Tym mechanizmem, lektyny, przyczyniają się do zlepiania i uszkodzeń komórek.
To „przyklejanie” się powoduje, że organizm gubi się i traktuje takie komórki jak wroga.
W samym przewodzie pokarmowym lektyny niszczą warstwę śluzu, chroniącą przed mechanicznymi uszkodzeniami. W konsekwencji powodują więc rozszczelnienie bariery jelitowej. A jeśli bariera jelitowa jest rozszczelniona /dysbioza/ to do krwioobiegu dostają się częściowo strawione białka pokarmowe i bakterie jelitowe.
Żywność bogata w lektyny opóźnia działanie enzymów trawiennych i ogranicza wchłanianie składników pokarmowych.
Lektyny mogą przyczyniać się do chorób autoimmunologicznych oraz zaostrzać ich objawy. „Przyklejanie” się bowiem do komórek, powoduje dezorientację układu immunologicznego i, w konsekwencji, ataku na własne tkanki.
Cały mechanizm jest skomplikowany i znacznie wykracza poza to, co ujęte powyżej, będąc jednocześnie tematem na osobny artykuł.
Z całości zagadnienia ważne jest, żeby wiedzieć, że w lektyny obfituje żywność roślinna, przy czym największe ilości zawierają:
- nasiona zbóż
- nasiona roślin strączkowych
- fasola
- groch
- soja
Przygotowując żywność bogatą w lektyny pokarmowe należy pamiętać o ich wcześniejszym, kilkugodzinnym wymoczeniu. Dzięki moczeniu lektyny pokarmowe ulegają częściowemu unieszkodliwieniu, dzięki czemu stają się łatwiej strawne dla naszego organizmu i nie stanowią dla niego tak dużego obciążenia. Warto również zachować umiar w ich spożywaniu.
Goitrogeny
Goitrogeny to substancje antyodżywcze, które w nadmiarze mogą zaburzać funkcjonowanie tarczycy. Zwłaszcza u tych osób, które mają zaburzenia hormonalne pracy tarczycy lub mają takie obciążenie rodzinne, wynikające z wywiadu.
Goitrogeny zawierają warzywa kapustowate, w tym najpopularniejsze z nich to:
- kapusta
- brokuł
- kalafior
- brukselka
- jarmuż
- soja
Zawartość goitrogenów w warzywach nie jest równoznaczne z koniecznością ich całkowitego wyeliminowania. Wszystkie powyższe warzywa, z wyjątkiem soi, to cenne źródła składników odżywczych.
Przygotowując żywność bogatą w goitrogeny zdejmij pokrywkę. Gotowanie bez pokrywki ułatwia neutralizację goitrogenów.
Jeśli taka żywność nie pojawia się u Ciebie w każdym posiłku, każdego dnia w tygodniu, to nie musisz obawiać się goitrogenów. Warto jednak wiedzieć, że istnieją, chociażby po to, żeby ściągnąć pokrywkę w trakcie ich gotowania. Zwłaszcza jeśli pojęcie chorób autoimmunologicznych nie jest Ci obce.
Żywność bogata w barwniki, przeciwzbrylacze, zagęstniki, wzmacniacze smaku i zapachu oraz substancje słodzące
Szkodliwość powyższych właściwie nie wymaga dłuższego komentarza. We wszystkie powyższe bogata jest żywność przetworzona.
Po pierwsze nie niosą one żadnej wartości odżywczej, a po drugie mogą działać w odroczony sposób chorobotwórczo, lub nasilać objawy już istniejącej choroby. Obciążają układ pokarmowy i układ immunologiczny.
Krótko mówiąc. Kupując gotowe produkty, warto trzymać się zasady: im krótszy, prostszy skład, tym lepiej dla zdrowia Twojej rodziny.
Nie popadając w żadną skrajność, jeść można wszystko, ale zachowując umiar. Mocno kontrowersyjne pokarmy, jeśli muszą, to niech pojawiają się rzadko. Rzadko to raczej raz, dwa razy w miesiącu, niż dwa razy w tygodniu.
Żywność mniej kontrowersyjną warto mieć pod kontrolą, na tyle, żeby wiedzieć, że nadmiar może nam zaszkodzić, a więc nie warto, żeby takie produkty stanowiły podstawę żywienia.
Jak widzisz sama, na niektóre z nich wystarczy mieć sposób. Bo jak zawsze. Najważniejsze, żeby wiedzieć.
